Lysá hora 1323 m n. m. - královna Moravskoslezských Beskyd

Góra Kotouč posiada prastarą tradycję pielgrzymowania (pradawny zwyczaj chodzenia z krzyżami w święto Wniebowstąpienia udokumentowany od 1523 r.), którą przejęli po 1624 roku jezuici. W 1647 roku za regensa Tamassiego wzniesiono w najwyższym punkcie Kotouča krzyż drewniany z wizerunkiem Chrystusa. Do krzyża prowadziło od podnóża 7 stacji w postaci drewnianych krzyży. Do 1660 roku w miejscu krzyży zostały wzniesione murowane kapliczki z obrazami Drogi Krzyżowej. Na niższym wierzchołku góry wzniesiono w 1647 roku drewnianą kaplicę p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego. Wówczas jezuici zmienili nazwę Kotouča na Górę Oliwną (dolina na południowy wschód - Dolina Jozafata, potok płynący przez nią - Cedron, wzgórze - Kalwaria z 7 krzyżami i dwoma kaplicami, Grób Święty w jaskini Czarcia dziura - Čertova díra), a na wierzchołku wzgórza wznieśli dwa kościoły odpustowe. Dla pielgrzymów czeskich większy murowany, tzw. dolny kościół p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego z 1669 r., a w miejscu drewnianego krzyża w 1660 roku dla pielgrzymów niemieckich mniejszy drewniany, tzw. górny kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Św., który za regensa Bockha w 1688 roku przebudowano na świątynię murowaną. W tym najwyższym miejscu południowego zbocza Kotouča (punkt widokowy Panská vyhlídka 539 m n.p.m.) odkrył pod koniec XIX wieku K. J. Maška pozostałości świątyni pogańskiej; w średniowieczu stał tutaj mały zamek warowny. Jezuici wznieśli również 14 małych kaplic Drogi Krzyżowej prowadzącej ze Štramberku przez Rybí do Starego Jičína (Kovářa i Kamenářska na Kotouču, Marka na Zauličí, Proroka na Górnej Baszcie, Proska koło kościoła św. Katarzyny, 2 kaplice w Rybí oraz inne). W 1773 roku skasowano zakon jezuitów. Po wydaniu patentu tolerancyjnego przez Józefa II procesje na Kotouču przestały się odbywać w 1781 roku, kościoły zamknięto 24 i 25 czerwca 1786. W ich miejsce wzniesiono w latach 1786-1787 krzyż drewniany, który jednak powaliła wichura w 1821 r., a w 1823 r. zastąpiono go kamiennym obeliskiem. W obelisk ten 10 czerwca 1833 uderzył piorun. W 1884 r. wzniesiono zatem okazałą mogiłę kamienną z krzyżem a w 1918 r. przeniesiono ją nad jeskinię Šipka, gdzie stoi dotąd.

DALSZE INFORMACJE: http://www.stramberk.cz